آئین سنتی مذهبی عَلَم واچینی بقعه متبرکه سرتربت درییلاقات بخش رانکوه شهرستان املش روزجمعه دهم مردادبرگزارمی شود.
روستای سرتربت رانکوه
به گزارش صبح رانکوه: سرتربت مدفن چهار تن از سلاطین كیائی و دو تن از منسوبان آنهاست . ظهیرالدین مرعشی مازندرانی و مهدوی لاهیجی در آثار خود به سرتربت اشاره كرده اند:” بنا روی هم شامل دو اتاق از سنگ و گچ است كه از یكی بعنوان زائرسرا و از دیگری بعنوان مسجد استفاده می شود . حیاط كوچك بقعه كه با سنگ محصور شده بدون سقف و سر پناه می باشد. ( گالشها و دهقانان ییلاقی معتقدند:هیچ سقفی بر بقعه پایدار نمی ماند و هر بار تصمیم گرفته شد بمنظور مرمت و بازسازی، سقفی بر بقعه احداث نمایند ، كمتر از یك هفته ، باد سقف آنرا از جا می پراكند.!!)
سرتربت شش مزار را در بر گرفته است. چهار مزار دارای سنگ قبر مكتوب و دومزار دیگر بدون سنگ قبر است. چهارتن عبارتند از: سلطان محمد كیا متوفی 883 ه.ق، پسر او سلطان میرزاعلی مقتول به سال 912 ه.ق . دختر سلطان محمد موسوم به پری سلطان متوفی 908 ه.ق و زنی دیگر به نام حسنی متوفی 902 ه.ق. بر سینه دیوار بنا وقف نامه ای از سنگ مرمر نصب است كه نشان می دهد بنا به امر میرزاعلی كیا ، سلطان مقتدر گیلان به عنوان آرامگاه خانوادگی آل كیا ساخته شده و موقوفات زیادی در گوشه و كنار شرق گیلان از جمله ده باب از مغازه های بازار قدیمی لاهیجان ، مزارع برنج زربیجار (نقره بیجار) و چندین فقره املاك و اعیانات برای آن تدارك دیده شده است
مراسم علم واچینی د روستای ر سربت رانکوه
طبق یك سنت قدیمی و مذهبی همه سال شب هفتم ماه محرم متولی آستانه بهمراه چند تن از ارادتمندان و نذر كنندگان آل كیا ، از املش و حومه به محل سر تربت آمده ، پس از غبار روبی از مسجد و قبور و كتیبه ها ، به اتفاق دهقانان ناحیه سمام بسوی بقعه متبركه آقا سید ابراهیم واقع در باباجان دره حركت می نمایند. پس از زیارت و غبار روبی آن مرقد ، اقدام به بستن علم ها با روبانهای سبز و سیاه بصورت یكی در میان می نمایند و در این شب سوگواری سالار شهیدان ، بصورت یك دسته سینه زنی بطرف سرتربت برگشته و دور مسجد و اطراف بقعه به عزاداری و مرثیه سرائی می پردازند ، آن شب علم ها را به امید برآورده شدن حاجات و نیازشان و همچنین برداشت با بركت محصولات كشاورزی به داخل مسجد به امانت می گذارند. دهقانان مناطق ییلاقی املش ، سیاهكل و رحیم آباد پس از برداشت گندم و جمع آوری علوفه و گالشهای چایكار پس از برداشت چین دوم چای ، بمنظور تكریم و شكر گزاری از اینكه سال پر بركتی را پشت سر گذاشته اند، با هماهنگی اداره فرهنگ وارشاد اسلامی و متولی آستانه سرتربت ، در یكی از ایام آدینه مرداد ماه ، مراسم “علم واچینی ” را در سطح شهرستان املش و مناطق دیلمان و اشكورات اعلام می نمایند. مراسم علم واچینی با حضور مسؤلان ادارات ارشاد و اوقاف و شمار زیادی از زائران آل كیا از ساعت 10 صبح تا هنگام اذان ظهر با سینه زنی همراه با نوحه خوانی و مرثیه سرائی بر گزار می گردد، سپس متولی و ارادتمندان قدیمی آستانه روبانها ی علم ها را با سلام و صلوات پیاپی باز می نمایند. زائران نذورات خود را كه عموماً وجه نقد می باشد به صندوق بقعه اهداء می نمایند . پس از اقامه نماز جماعت در حرم سرتربت ، مردم ازغذای نذری و یا از خوراكی كه با خود آورده اند تناول می نمایند. عده زیادی نیز با قربانی كردن گوسفند ، سفره ناهار را در یك فضای صمیمی و نشاط انگیز در صحن سرتربت پهن نموده مشغول صرف غذا می شوند ، در این روز با شكوه زیارت همراه با سیاحت بوده و جمعیت زائران و گردشگران كه در مراسم علم واچینی شركت نموده اند در بعضی از سالها بالغ بر چهار هزار نفر می رسد و بهمین مناسبت هر ساله بازارچه پر رونقی از سوی فروشندگان دوره گرد و كسبه ییلاقی در سرتربت دائر می نمایند.