سمانه نگاه در گفتگوباخبرنگار رانکوه نیوز اظهارداشت:: پديده گردوخاك يكي از پديده هاي مخاطره آميز زيست محيطي است كه علاوه بر كاهش كيفيت هواي تنفسي مي تواند اثرات سو براي بخشهاي كشاورزي، حمل و نقل، گردشگري، صنعت، انرژي و … بدنبال داشته باشد.
وی افزود:اهميت اين پديده بويژه در سرزمين ايران كه طي دهه هاي اخير بشدت متاثر از خشكسالي و گسترش بيابانزايي چ در پهنه هاي داخلي كشور و چه مناطق خارج از مرزهاي ايران و كشورهاي همسايه به اندازه اي است كه مركز ملي پايش خشكسالي و گردوخاك بطور مستمر اين پديده را رصد و پايش ميكند.
نگاه ادامه داد:نزديك به ده سال است كه وقوع پديده گردوخاك و گسترش آن به استان گيلان توسط اداره كل هواشناسي استان گيلان شناسايي، معرفي و پايش مي شود.
اگر چ گيلان استاني سرسبز و با پوشش گياهي مناسب است اما ميتواند توسط جريانهاي جوي بزرگ مقياس از بيابانهاي دورتر متاثر از گردوخاك شود
کارشناس هواشناسی گیلان بیان داشت:در مجموع دو دسته گردوخاك گيلان را متاثر ميكنند يكي غرب منشأ كه از سمت بيابانهاي كشورهاي خاورميانه مانند عراق، عربستان، سوريه و …. با جريانهاي جوي بخشهاي غربي ايران را متاثر ميسازند و در حركت به شرق با توجه به نفوذ به عمق جو ميتوانند علاوه بر گذر از تنگه منجيل به ترازهاي بالايي جو نفوذ كرده و از سد البرز عبور كنند و به جلگه گيلان گسترش پيدا كنند اين دسته غبارها بدليل طي مسافت طولاني، ذرات درشت دانه در مسير ته نشين شده و ذرات ريزتر به منطقه ما ميرسند كه نفوذ بيشتري به درون ريه انسان دارندو دسته دوم ناشي از بيابانهاي بخش هاي شرقي، شمالي و غربي درياي خزر است كه با جريانات شمالي در فصول گرم سال و در شرايط كاهش بارش در آن مناطق به گيلان نفوذ ميكننداين دسته بدليل عبور از پهنه خزر و فقدان ديواره حائل مانند البرز براحتي به منطقه ما نفوذ مي يابند و در سالهاي اخير فراواني وقوعشان افزايش يافته است
نگاه افزود:با توجه به خشكسالي هاي مكرر در منطقه آسياي ميانه، شرايط افزايش وقوع اين دسته گردوخاك ها تسهيل و مهيا شده است بسته به جنس خاك در منطقه شكل گيري چشمه گردوخاك كه ميتواند درياچه ها يا تالاب هاي خشكيده يا بيابانهاي شامل شن و خاك، جنس و اندازه ذرات ميتواند متفاوت باشد، از جنس شن، ماسه و حتي ذرات نمك كه خورندگي بيشتري دارند
کارشناس هواشناسی گیلان گفت: از حوالي صبح امروز با شكل گيري چشمه هاي گردوخاك روي مناطق بياباني كشور آذربايجان و بخشهايي از سواحل روسيه، با توجه به جهت شمالي جريانات( جنوب سو ) از سمت مناطق ياد شده، توده گردوخاك به سمت بخشهاي جنوبي درياي خزر و بويژه ايستگاههاي ساحلي گيلان گسيل يافت بتدريج با افزايش سرعت باد شمالي، تقريبا همه ايستگاههاي جلگه اي گيلان، هواي غبارآلود، كاهش ديد افقي ، كاهش كيفيت هواي تنفسي و پديده گردوخاك را تجربه كردند. اين پديده بخوبي در تصاوير دريافتي از ماهواره قابل مشاهده بوده و توسط كارشناسان هواشناسي، پيش بيني و اعلام شد
نگاه تصریح کرد:جنس اين ريزگرده ميتواند با توجه به منشا، تركيبي از درات شن، ماسه و نمك بوده ووابعادشان ٢ تا ١٠ ميكرون است
شايان ذكر است با توجه به شرايط كم بارشي امسال، كاهش رطوبت خاك در سرزمينهاي كم بارش اطراف خزر و گسترش بيابان زايي، احتمال افزايش وقوع آن در تابستان امسال وجود دارد
وی در پایان خاطرنشان کرد: نكته مهم بدام افتادن اين توده گردوخاك در جلگه گيلان حين برخورد با سد كوهستاني البرز است كه موجب افزايش غلطت اين آلاينده شد
