گیاه چوچاق در باغات چای روستای جیرگوابر به وفور یافت میشود، که مادران روستا از آن در تهیه خوروش استفاده میکنند.
به گزارش خبرنگارصبح رانکوه، چوچاق یا زولنگ از جمله گیاهان دارویی با پتاسیل های ناشناخته است که رو به فراموشی است این گیاه دارای مصارف متعددی همچون سبزی کاری، گل کاری و دارویی و از جمله مصارف دارویی این گونه مدر، مسکن درد، اشتها آور و خاصیت آنتی اکسیدانی است. محققان به تازگی دریافتند که از گیاه زولنگ می توان برای کاهش آهن خون در بیماران تالاسمی هم استفاده کرد.
نام علمی زولنگ eryngium campestre و نام فارسی آن شش شاخ است. در مازندران به آن زولنگ معنی قسم اخیر قرصعنه به، در شهسوار ششاک و رامسر شوشاخ (در واقع شش شاخ) و در گيلان آن را چوچاق و يا انارچوقاق مي گويند. اعراب آن را قرصعنه مسدس می نامند. در داروسازی سنتی ایران به بسیاری از خارهای دارویی که تعداد آن ها از ده گونه بیشتر است، قرصعنه گویند، ولی در اصل منظور همان زولنگ می باشد. گیاه زولنگ خاردار و از تیره چتریان است، زولنگ گیاهی است چندساله که اغلب به رنگ آبی آسمانی، با پراکندگی در شمال ایران در مناطق جلگه ای از رامسر تا گلوگاه و ارتفاعات میانی البرز در شیب های شمالی قابل رویش است. زولنگ بومی نواحی شمال ایران می باشد.
عمده ترکیبات موجود در زولنگ شامل اسانس‌های مختلفی مانند لیمونن ، آلفا پی نن و اسید فولیک است ، همچنین ریشه گیاه دارای تانن ، قند ساکارز و اسانس زولنگ با بویی مطبوع حدود 88 درصد است.
این گیاه آرامش‌بخش اعصاب ، محرک قوای جنسی ، بهبود بواسیر ، تسکین دهنده بیماری‌های رماتیسمی و رفع التهابات ، تسکین دهنده دل درد و ریشه آن نیز برای تحلیل ورم‌ها مفید است.
قسمت های هوایی گیاه را هنگامی که تر و تازه است می توان پخت و بهترین سبزی خورشتی است. تمام قسمت های گیاه پیشاب آور و ملین بوده، اشتها و شهوت را افزایش می دهد. به دلیل داشتن اسید فولیک خون ساز است، پادزهر سموم، جوشانده آن مسکن درد پهلو، جوشانده بیخ آن همراه شکر بادشکن و جهت از بین بردن نفخ و درد پهلو مفید است. ادرار، شیر و عرق را افزایش می دهد، سنگ کلیه و مثانه را از بین می برد. مربای بیخ تازه آن خوشبو کننده دهان و محرک باه است. عصاره بیخ آن برای عقب افتادگی عادت ماهیانه مفید است، پماد بیخ آن با آرد جو و برگ کاسنی نرم کننده ورم های سخت می باشد.
این سبزی معطر به ویژه در سبزی پلو با ماهی البته بیش تر با سنجرغ (انارجیجه در رویان و گیلان ) ، سبزی دل پر ماهی همراه با گردو، كوكو سبزی، سبزی مخصوص پرورده كردن زیتون و مانند آن مورد استفاده قرار می گیرد.
خواص دارویی و درمانی گیاه زولنگ(چوچاق)
عبارتند از : این گیاه آرامش‌بخش اعصاب ، محرك قوای جنسی ، بهبود بواسیر ، تسکین دهنده بیماری‌های رماتیسمی و رفع التهابات ، تسکین دهنده دل درد و ریشه آن نیز برای تحلیل ورم‌ها مفید است.
موارد مصرف:
تمام قسمتهاى گياه شش شاخ، پيشاب آور و ملين بوده ، و اشتها را زياد مى كند و عادت ماهانه بانوان را باز مى نمايند. و به دلیل داشتن اسید فولیک خون ساز است،
خوردن بيخ آن اشتها و شهوت را زياد مى كند و پادزهر سموم است ، و جوشانده آن مسكن درد پهلو است . آشاميدن جوشانده بيخ شش شاخ با شكر، بادشكن بوده و جهت از بين بردن نفخ و درد پهلو مفيد است . ادرار، شير و عرق را زياد مى كند و سنگ كليه و مثانه را ازبین میبرد و براى دلپيچه نافع است .مرباى بيخ تازه آن، خوشبو كننده شكم و محرك باه است . عصاره بيخ شش شاخ، باز كننده حيض است ، ضماد بيخ شش شاخ با آرد جو و برگ كاسنى نرم كننده ورمهاى سخت مى باشد.
خلاصه اطلاعات دربارچوچاق
مزاج :گرم است .
خاصيت : لطيف و تحليل برنده .
مفاصل : در علاج کزاز مفيد است .
سر : آب پزش را در دهان بگردانند داروي درد دندان و در علاج هر نوع نزله مفيد است و ريشه هايش نيز همين کارها را انجام مي دهد .
نفس : در بيرون راندن خون از سينه مفيد است .
اندام هاي غذا : بيخش علاج استفراغ پي در پي است .
اندام هاي راننده : بيخش در علاج تراوش رطوبت هاي هميشگي زهدان مفيد است