چند سالی است كه رشت در زمینه مدیریت شهری رنگ آرامش نمیبیند…
به گزارش صبح رانکوه، چند سالی است كه رشت در زمینه مدیریت شهری رنگ آرامش نمیبیند. این ماجرا از زمان آغاز بهکار شورای سوم رشت مدام تكرار می شد تا اینكه بعد از حوادثی كه اتفاق افتاد و شورا منحل شد، همه شهروندان چشم به آینده ای دوختند كه با تشكیل شوراها و شهردار جدید برایشان رقم میخورد؛ آینده ای همراه با آرامش و توسعه. 2سال از فعالیت شورای چهارم می گذرد اما گویا باز هم مدیریت شهری روی امواج متلاطمی بنا شده است. طبیعی است که صحبتها و اختلافنظرها هم در رسانهها منعکس میشود.
برخی رسانهها هم گاهی با معرفی یك مدیر دولتی به عنوان مسئول ماجرا یا انتشار خبری در مورد فساد مالی كه هیچ مدرک مستندی درباره آن وجود ندارد، رفتارهایی غیرحرفهای نشان میدهند.
هدف از این فعالیتها هرچه باشد، رعایت اعتدال و انصاف و كمك به توسعه شهری و استانی است. اما وقتی آرامش نباشد، لزوما توسعه هم نیست.
بنابراین لازم است برای تبیین رسالت خبری -اخلاقی، فكری اساسی كنیم. در این بین اما 2 سوال مطرح میشود:اول اینکه آیا این اخبار مصداق نشر اکاذیب و آسیب به آسایش شهروندان و امنیت روحی آنان نیست؟ هرچند که در این مطالب نامی از فردی برده نشود و فقط کدهایی داده شود که بعضی از خوانندگان براساس آن کدها فرد مورد نظر را بشناسند. دوم اینکه آیا این نوع نگارش را میتوان جزو اصول روزنامه نگاری نامید؟
اتهام زنی و عنوان جزایی افترا
برای پاسخ به سوال اول سراغ یک حقوقدان رفتیم. از «مجید شفیع زاده» عضو کانون وکلای رشت میپرسم آیا فقط به این دلیل که رسانهها نامی از شخصی نمیبرند، اما مطالب تخریبی علیه مقامات شهری و دولتی و دیگر فعالان اجتماعی می نویسند، کارشان جرم محسوب نمیشود؟
وی درباره این موضوع به همشهری میگوید: براساس ماده 698 قانون مجازات اسلامی و مقررات مرتبط در جرائم سایبری، هرکس به قصد اضرار به غیر یا تشویش اذهان عمومی و یا مقامات رسمی با استفاده از وسایل ارتباطی مانند رسانهها و مطبوعات و … اعم از حقیقی یا مجازی، اکاذیبی را مطرح كند، مجرم است. در واقع قانونگذار با هدف حفظ امنیت و آرامش روانی جامعه و جلوگیری از توهین به شهروندان، به خصوص مقامات و مسئولان تلاش کرده تا هزینه اتهام زنی و دروغ پراکنی از طریق رسانهها را کاهش دهد، همانطور که در ادامه ماده فوق الذکر انتساب اعمال دروغین به مقامات رسمی صراحتا جرم انگاشته شده است.
وی میافزاید: نکته قابل توجه این است که هرچند قانونگذار فقط به انتساب کذب و دروغ اشاره كرده، اما راه معقول و منطقی برای برخورد با مدیران متخلف این رسانهها مراجعه به محاکم صالحه و ارائه دلیل و مدرک است. صرف اتهام زنی میتواند عنوان جزایی افترا و مجازات مستقل داشته باشد.
اهمیت سرعت و دقت در اخبار
علاوه براهمیت سبک نگارش مطالب و اخبار که می تواند به وجود آورنده فضای تخریبی علیه یک نهاد عمومی باشد، اصولا این نوع خبررسانی چه جایگاهی در علم روزنامه نگاری دارد؟
«مجید یوسفی»، روزنامه نگار گیلانی مقیم تهران در پاسخ به سوال همشهری میگوید: در این نوع خبرنویسی، اصول خبری و ارزشهای خبری جایی ندارد. درحالیکه در علم روزنامه نگاری، منبع در خبر نویسی بسیار مهم است.
وی که در مجله تجارت فردا و سایت تاریخ ایرانی مشغول به کار است در ادامه میافزاید: اگر در جامعه ای تشکلها و گروههای مردم نهاد بیشتر فعالیت کنند، تعداد رسانههایی که خبرهای كذب و بر اساس تهمت و باج خواهی منتشر میکنند و پشت القاب مختلف پنهان میشوند، کم میشود. در چنین شرایطی این افراد از سایه بیرون میآیند و سعی میکنند عینیت بیشتری از خود نشان دهند.
این روزنامه نگار و استاد ارتباطات دانشگاه آزاد دماوند درباره فضای رسانهای گیلان میگوید: برخی نشریات گیلان برپایه برخی روابط غلط و غیراصولی خبر مینویسند؛ خبرهایی که عمدتا منبع ندارند. من بارها دیدهام این رسانهها گفته ای را به نقل از منبعی منتشر کرده اند که بعد از نشر از سوی آن منبع تکذیب شده است. دلیل این تفاوت هم این است که رسانه مذکور به دنبال هدف خود است و واقعیت و اظهارات را آنگونه بازتاب میدهد که دلش میخواهد.
یوسفی درباره تفاوت خبرنویسی در ایران و کشورهای پیشرفته میگوید: هرچقدر جامعه پیشرفته تر باشد، رسانههای آن در خبرنویسی دقت را مهم تر از سرعت می دانند. در علم روزنامهنگاری و خبرنویسی همواره تاکید میشود که نباید دقت را فدای سرعت کرد.اصولا تفاوت سرعت و دقت یک بحث بسیار مفصل است، ولی به طور کل فدا کردن دقت برای سرعت به هیچوجه حرفهای نیست.
این کارشناس ارشد علوم ارتباطات در پاسخ به این سوال که آیا فعالان رسانههایی را که اقدام به تخریب افراد و مقامها میکنند میتوان روزنامه نگار خواند، میگوید: این افرادی که عنوان سردبیر و خبرنگار هم دارند در واقع به دنبال جایگاه اجتماعی و سیاسی خود هستند. این افراد در رسانههایی که حتی لقب زرد را هم نمیتوان به آنها داد، روزنامه نگاری را سکوی پرتاب خود به سمت پستهای سیاسی و اجتماعی میبینند و به همین دلیل نمی توانند مبتنی بر روش اخلاقی خبرنویسی كنند. در نتیجه به توسعه، اعتماد عمومی و … آسیب می زنند./ همشهری