با شروع فصل برداشت «تمشک»(بولوش) در جنگلهای شمال کشور که تا پایان تیرماه ادامه مییابد، این روزها در حاشیه اکثر مسیر های روستای جیرگوابر رانکوه شاهد مسافرانی هستیم که با چیدن تمشک ، از این نعمت الهی بهره می برند.
اختصاصی/ صبح رانکوه: تمشک یاهمان بولوش به زبان محلی میوه ایه که اغلب به صورت خودرو در باغات و بیشه زارها پیدا میشه چون ریشه این گیاه به صورت خزنده هستش اگه در جایی به وجود بیاد به سرعت همه جا رو فرا میگیره تمشک گیاهی خارداره که برداشت میوه اون به سختی ممکنه این میوه ابتدا به صورت سبز بوده وبعد به قرمز و در آخر به مشکی تغییر رنگ میدهد و طعم آن ترشو شیرین است تمشک در زبان گیلکی به بولوش معروفه تمشک در روستای جیرگوابر وباغات آن به وفور یافت میشود به طوری که میشه جیرگوابر رو جز چند منطقه ی اول از لحاظ برداشت تمشک(بولوش) دانست.قسمتهای مورد استفاده بوته تمشک عبارتند از : میوه ، برگ، تخم ، دانه و گل .
خواص تمشک(بولوش):
1- جوشانده 25 گرم از برگهای تمشک در یک لیتر آب برای درمان انسداد مجاری ادرار مفید است.2- تمشک سرشار از ویتامینهای C وK است و دارای خواص خنک، نرم کننده و ضد اسکوربوت میباشد.
3- تمشک خون را تصفیه میکند و برای کسانی که به روماتیسم مبتلا هستند، بسیار مفید است.
4- تمشک یبوست مزاج را معالجه میکند.
5- تمشک برای تسکین درد سودمند است، زیرا تمشک دارای اسید سالسیلیک میباشد.
6- تمشک خون را قلیائی میکند و قند آن برای مبتلایان به مرض قند مفید است.
7- شربت تمشک برای بیماران مبتلا به سرخک و مخملک تجویز شده است.
8- تخم و دانه ای که درتمشک وجود دارد، اغلب با دندان نیز خرد نمیشود، ولی وقتی خورده شود درمعالجهی یبوست و خشکی مزاج به طور طبیعی بسیارمؤثر است و سبب میشود که یبوست به کلی رفع گردد.
9- شربت تمشک، مخلوط با آب برای رفع تب تجویز شده است.
10- خوردن تمشک برای مبتلایان به مرض قند( دیابت)، تبهای صفراوی، التهاب مجاری ادرار، گلو درد( آنژین ) مفید است.
11- جوشانده 20 تا 50 گرم گل تمشک یا برگ تمشک در یک لیتر آب برای درمان ترشحات زنانگی، خونریزی در فواصل قاعدگی ، اخلاط خونی، وجود خون در ادرار، گریپ، گرفتگی صدا، آب آوردن نسوج و بیماریهای پوستی اثر شفا بخش دارد. جوشانده را بعد از هر وعدهی غذا یک استکان میخورند.
12- جوشانده گل یا برگ تمشک( به روشی که گفته شد) در استعمال خارجی برای درمان زخمهای دهان، ورم لثه، درد گلو و ورم لوزهها بکار میرود و بیمار با غرغره کردن این جوشانده دهان را میشوید.
13- جوشانده برگ تمشک اسهال و ورم روده را معالجه میکند، بدین منظور باید 40 تا 50 گرم برگ خشک تمشک را در یک لیتر آب سرد بخیسانید و به مدت 10 دقیقه آن را جوشانده و سپس بگذارید 10 دقیقه دم بکشد. پس از صاف کردن، روزی سه بار، هر بار یک فنجان آن را بین غذاهای اصلی بنوشید.
14- جوشانده فوق برای تسکین درد معده از هر نوع که باشد مانند ترشی معده، نفخ و گاز شکم و تشنج معده مؤثر است.
15- خوردن جوشانده برگ تمشک به مقدار 3 تا 4 فنجان در روز و بین غذاهای اصلی، بند آوردن ادرار را معالجه میکند وبهترین دارو بر ضد درد کیسه مثانه است.
16- اگر 40 تا 50 گرم برگ خشک تمشک را در یک لیتر آب بریزید و آن را به مدت 5 تا 10 دقیقه جوشانده و پس از 10 دقیقه دم کشیدن و صاف کردن آن، به مقدار 3 فنجان در روز بین غذاهای اصلی بنوشید، دردهای نقرسی و بسیاری از انواع رماتیسم را آرام میکند.
17- اگر 100 گرم برگ خشک تمشک را به مدت 10 دقیقه بجوشانید و پس از دم کشیدن و صاف کردن آن را به عنوان محلول شستشو برای شستن بیماری برفک، جوشهای صورت و یا هر نوع تحریکات دیگر پوست به کار ببرید ، اثر شفابخش دارد.
18- تمشک دارای خاصیت ضد عفونی کننده است.
19- تمشک به علت دارا بودن ویتامینهای C وK برای اوره و فشار خون مفید است.
20- برای معالجه کک و مک، ابتدا صورت را خوب بشوئید و سپس ورقه نازکی از تمشک به مدت یک ساعت روی صورت بمالید. این کار را چند بار تکرار کنید تا کک و مک صورت از بین برود.
21- برگ تازه تمشک را اگر بپزند و روی محل بیماریهای پوستی قرار دهند، بیماری را التیام میدهد.
22- گوشت پردانه تمشک، دارای خواص توت فرنگی است و ترشی خون را از بین میبرد.
23- تمشک،عرق آور است؛ لذا بهترین زهکش سوراخهای پوست است.
این گیاه به صورت خودرو و وحشی درخطه سرسبز گیلان خصوصا کنار سواحل شنی دریا میروید.