مگس مدیترانه ای یکی از مخرب ترین آفات کشاورزی درجهان است.
صبح رانکوه/عبدالوهاب محمد زاده:
دارای حدود347میزبان از گل ها ،سبزیجات ،ومیوه ها از جمله ، ،گوآوا،انبه ،فلفل ،مرکبات ،انجیر ،خرمالو ،گلابی،هلو،سیب ،به گیلاس،وآلوو…می باشداین آفت قادر است درمناطق گیلان ۵ نسل در سال تولید کند . طول هر دوره نسل بسته به شرایط محیطی از ۲۵ الی ۵۰ روز در نوسان است فعالیت حشرات کامل مگس میوه بعد از طلوع آفتاب شروع و تا بعدازظهر ادامه خواهد داشت مشخصات و زیست شناسی :
• حشرات کامل حدود 2 ماه زنده می مانند ولی در شرایط مساعد ممکن است تا 6ماه هم زنده بمانند.
• حشرات ماده پس از جفت گیری 200-400و حد اکثر 1000تخم می گذارد.
• تخم ها : طول دوره جنینی با توجه به شرایط آب و هوایی بین 1تا7روز است . لارو ها مگس مدیترانه
طول دوره لاروبین 9تا50روز بسته به دمای محیط فرق می کند.
• خسارت:
• این حشره در مرحله لاروی از گوشت میوه مرکبات تغذیه می کند وبا ایجاد زخم در سطح پوست میوه موجب نفوذ قارچ عامل کپک آبی و باکتری می شود ،که به نوبه خود باعث پوسیدگی و لهیدگی میوه می شود .میوه های آلوده پوسیده و معمولا ریزش می کنند .محل تخم ریزی در پوست پرتقال و نارنگی،در بیشتر موارد مشخص و با برجستکی نمایان می شود.
• شفیره ها :
به رنگ قرمز تیره مایل به قهوه ای ودر عمق2تا5 سانتی متری خاک تشکیل می شوند. طول شفیره گی در شرایط مساعد حدود 8روز است و در شرایط سرد ممکن است تا 8ماه هم طول بکشد.این حشراه زمستان را در مناطق معتدل به صورت شفیره در خاک پای درخت ها می گذراند .
• در صورت رد یابی مگس میوه مدیترانه ای در یک منطقه توسط تله های مک فیل سه سوراخه و ماده ceratrapبوده وکنترل آن با روش های زیر صورت می گیرد :
• 1)مکانیکی:
• الف)جمع آوری روزانه میوه های آلوده ریخته شده و در پای درخت ها و انهدام و دفن انها در عمق 50سانتی متری خاک و پاشیدن آهک روی میوه آلوده مفید می باشد .
• ب)جمع آوری تمامی میوه های روی درختان اعم از نارنج و سایر مرکبات و معدوم کردن آنها در اواخر زمستان جهت جلوگیری از انتقال آلودگی به سال بعد
• 2)زراعی: در فصل سرما استفاده از شخم سطحی (پا بیل کردن سایه انداز درختان) در حدی که به ریشه درختان آسیب وارد نکند حدکثرتا 10 سانتی مترمی تواتند باعث تلفات بر روی شفیره ها ی زمستان گذران آفت گردد. 3)شیمیایی:در صورت آلودگی،طعمه پاشی با پروتئین هیدرولیزات3%- 3در هزار به علاوه مالاتیون 2در هزار صورت می گیرد .طعمه پاشی در ساعت صبح و به طور لکه ای مستقیا روی تنه درخت یا به صورت پوشش درخت با توجه به سطح آلودگی انجام می گیرد.طعمه پاشی بر روی تمامی درختان صورت نگرفته و معمولا با یک یا دو ردیف فاصله صورت می گیرد. برای درختان بالای ۱۰ الی ۱۵ سال مقدار ۲۰۰ الی ۳۰۰ میلی لیتر از مخلوط طعمه مورد نظر توصیه می شودطعمه مسموم مورد نظر به صورت نواری و با لکه ای روی سرشاخه ها ، روی تنه و پشت برگ ها در ارتفاع ۱.۵ الی ۲ متری از سطح زمین ، ترجیحا در قسمت جنوبی درختان و به صورت قطرات درشت تر پاشیده شود . عملیات طعمه مسموم پاشی به صورت هفتگی و در صورت تشخیص کارشناس ، دوبار در هفته صورت می گیرد .
• بارندگی های شدید منجر به شستن طعمه می شود ، لذا عملیات طعمه مسموم پاشی باید بعد از بارندگی تکرار شود
• مهمترین روش های معدوم کردن میوه های آلوده عبارتنداز :
الف – بسته بندی میوه های آلوده جمع آوری شده در کیسه های پلاستیکی و نگهداری آن ها در یک مکان مناسب به مدت تقریبی یک ماه که در طی این مدت تمامی مراحل مختلف زیستی آفت شامل تخم ، لارو و شفیره از بین می روند و باقی مانده میوه ها به صورت کود آلی به خاک برگردانده می شود . در این خصوص مطمئن باشید که هیچ سوراخی در بدنه پلاستیک وجود نداشته باشد .
ب – دفن کردن میوه های آلوده در داخل گودال هایی به عمق ۵۰ سانتی متر
ج – غوطه ور ساختن میوه های آلوده به مدت ۴۸ ساعت در داخل ظروف بشکه ای حاوی آب که توسط یک لایه نفتی پوشیده شده است .
ه – تغذیه میوه های آلوده توسط چهارپایان و پرندگان
و -برداشت کلیه میوه ها در پایان فصل
به همه ی باغداران توصیه می شود عملیات برداشت میوه به طور کامل صورت گیرد به طوری که حتی میوه هایی با کیفیت پایین بر روی درختان رها نشوند . در بعضی از سال ها به دلیل پایین بودن قیمت میوه ، باغداران راغب به برداشت کامل میوه نبوده و در این حالت جمعیت آفت در منطقه به شدت افزایش می یابد علت آن هم این است که پس از دوران زمستان و شروع بهار حشرات کامل خارج شده از شفیره دنبال میوه های باقی مانده سال قبل می گردند تا بر روی آن ها تخم گذاری کنند . بدین ترتیب میوه های باقی مانده نقش میزبان را ایفا کرده و باعث افزایش نسل آفت می شوند .
برای تعیین شدت آلودگی :
چنانچه تعداد مگس های شکار شده در یک تله در روز در هکتار کمتر از یک مگس باشد آلودگی پایین و خسارت میوه چندان نگران کننده نیست .
• چنانچه تعداد مگس شکار شده در یک تله در روز در هکتار بین ۳ الی ۵ مگس باشد شدت آلودگی بالا و خسارت به میوه نگران کننده است .
در صورت بالا بودن شدت آلودگی ، علاوه بر شکار حشرات کامل توسط تله ، به موارد زیر نیز باید توجه کرد :
• بازدید تصادفی از میوه و توجه به محل تخم گذاری آفت روی میوه که به شکل تغییر رنگ محل ظاهر می شود .
• توجه به علائم پوسیدگی روی میوه که با رشد لارو ظاهر می شود .
• ریزش میوه های آلوده به آفت در پای درختان
تهیه کننده：عبدالوهاب محمدزاده _کارشناس کشاورزی