مديركل حفاظت زيست گيلان: خزر، پذيرنده نهايي آلودگي هاي گيلان است

مديركل حفاظت محیط زيست گيلان گفت: درياي خزر پذيرنده تمام آلودگي هاي گيلان و ديگر استانهاي شمالي كشور است.

به گزارش جیرگوابر نیوز ، دریای خزر که گاهی بزرگترین دریاچه جهان و گاهی کوچکترین دریای خودکفای کره زمین طبقه‌بندی می‌شود، بزرگترین پهنه آبی محصور در خشکی است. طول آن حدود ۱۰۳۰ تا ۱۲۰۰ کیلومتر و عرض آن بین ۱۹۶ تا ۴۳۵ کیلومتر است. سطح دریای خزر پائین‌تر از سطح دریاهای آزاد است و اکنون ۲۶٬۵ تا ۲۸ متر پایین‌تر از سطح دریا است. خط ساحلی دریا حدود ۷ هزار کیلومتر، مساحت آن ۳۷۱ تا ۳۸۶ هزار کیلومترمربع و حجم آب آن نیز ۷۸۷۰۰ کیلومترمکعب است.

دریای خزر در گذشته بخشی از دریای تتیس بود که اقیانوس آرام را به اقیانوس اطلس متصل می‌کرد. از حدود ۵۰ تا ۶۰ میلیون سال پیش به تدریج راه این دریا ابتدا به اقیانوس آرام و سپس به اقیانوس اطلس بسته شد. در سال ۱۹۵۲، شوروی رود دُن و ولگا را با ایجاد آبراهی مصنوعی به هم پیوست تا کشتی‌های کوچک بتوانند از دریای خزر به دریای آزوف و دریای سیاه بروند. بدینسان دریای خزر دوباره به دریاهای آزاد راه یافت.

قسمت شمالی این دریا بسیار کم‌عمق است به طوری که تنها نیم درصد آب دریا در یک‌چهارم شمالی دریا قرار دارد و عمق آن به طور میانگین کمتر از ۵ متر است. حدود ۱۳۰ رودخانه به این دریا می‌ریزند که اکثر آن‌ها از شمال غربی به دریا می‌پیوندند. بزرگترین آن‌ها رود ولگاست که هر سال به طور میانگین ۲۴۱ کیلومتر مکعب آب را وارد دریای خزر می‌کند. رودهای کورا ۱۳، اترک ۸٫۵، اورال ۸٫۱ و سولاک ۴ کیلومتر مکعب آب را سالانه وارد دریا می‌کنند.

این دریا از نظر منابع نفت و گاز بسیار غنی است و ذخایر نفتی آن حدود ۱۷ تا ۳۵ میلیارد بشکه برآورد می‌شود. بخشی از نفت دریاچه که از میدان نفتی باکو پایتخت جمهوری آذربایجان برداشت می‌شود از طریق خط لوله باکو – تفلیس – جیهان به سواحل مدیترانه منتقل می‌شود.

از منابع مهم این دریا، ذخایر نفت و گاز موجود در زیر بستر دریا و همچنین انواع ماهیان خاویاری را می‌توان نام برد.

آلودگی معضلی جدی و خطرناک برای این دریای پهناور است به طوری که با ورود سالیانه ۱۲۲ هزار و ۳۵۰ تن آلودگی از کشورهای حاشیهٔ دریایٔ خزر به ویژه آلودگی ناشی از عملیات اکشتاف و استخراج نفت، محیط این دریا را آلوده کرده و گونه‌های زیستی این دریا را در معرض خطر جدی قرار داده ‌است. در کنار آلودگیهای روزافزون دریای خزر، تکثیر نوعی شانه دار مهاجم موسوم به “نمیوپسیس” در آبهای خزر طی سالهای گذشته ضربه سنگینی بر اکوسیستم این دریا وارد کرده است. تکثیر این شانه دار مهاجم که از پلانکتونها تغذیه می کند، باعث باعث کاهش چشمگیر پلانکتونها که منبع تغذیه ماهیهای کوچک، خصوصاً کیلکا ماهی ها شده و زنجیره غذایی آبزیان را به هم زده است. کاهش 10 برابری ماهی‌های کیلکا در خزر که خود منبع تغذیه آبزیان بزرگتر هستند، باعث افت چشمگیر جمعیت ماهیان خاویاری و فک دریای خزر شده است.

طبیعت بسته خزر آن را منزلگاه جانوران و گیاهان منحصربه‌فردی کرده است اما در عین حال موجب شده تا در مقابل آلودگی‌های کشاورزی و صنعتی و نفتی بسیار آسیب‌پذیر باشد و به همين دليل لازم است تا همه كشور هاي حاشيه ان عزمي جدي تر براي كاهش وروردي آلودگي ها به اين اكوسيتم ارزشمند داشته باشند.

مهنس محمدرضا برجي مديركل حفاظت زيست گيلان در گفتگو با خبرنگار ايسنا با بيان اينكه خزر پذيرنده نهايي آلودگي هاي گيلان است، گفت: با توجه به نزديك شدن به فصل گردشگري، در هفته هواي پاك در استان بخشی از نوار ساحلي استان پاكسازي شد تا همجه ورود آلودگي ها به درياي خزر كمي كاهش يابد.

وي با بيان اينكه سواحل خزر جزو ثروت ملي محسوب مي شوند و هيچ كس حق ندارد اين سرمايه را تخريب كند، اضافه كرد: حفاظت از خزر متعلق به يك گروه و يا يك تشكيلات خاص دولتي و يا خصوصي نيست بلكه متعلق به هر ايراني است كه به محض ورود به استان گيلان حفاظت از خزر را وظيفه مهم خود بداند.

برجی با اشاره به كاهش جمعيت انواع آبزيان نظير كيلكا و همچنين فوك خزري آنها را از نمونه هاي بارز دستاوردهاي ورود آلودگي به خزر دانست و ادامه داد: اگر همچنان ورد آلودگي هاي صنعتي و خانگي و كشاورزي به رودخانه ها را شاهد باشيم گونه هاي منحصر بفرد خزر روزهاي بدتري را در آينده خواهند داشت.

وي با بيان اينكه به دليل نبود مديريت بر فاضلابهاي شهري همه آلودگي هاي پساب هاي خانگي در رشت به گوهررود و زرجوب مي ريزند و اين رودخانه ها را كاملا عقيم كرده اند و در اين ميان شهر صنعتي رشت نيز يكي از مقصران اصلي آلوده كردن اين رودخانه ها است تصريح كرد: اين آلودگي ها ابتدا به تالاب انزلي و در نهايت خود را به خزر مي رسانند.

وي با بيان اينكه غول آلودگي براي رسيدن به خزر در گيلان مي دود حركت مسئولين به خصوص شهرداران شهرستانهاي گيلان در ساماندهي زباله هايشان لاك پشتي است، تاكيد كرد: هر شهري كه در جهت ارتقاي فرهنگ تفكيك از مبدا به جلو مي رود يك قدم موثر در جهت كاهش آلودگي هاي خزر برداشته مي شود.

وي گفت: علاوه بر ورود آلاينده هاي صنعتي به تالاب انزلي متاسفانه مشاهده مي شود كه برخي از افراد زباله هايي نظير مبلمان خود را در تالاب رها مي كنند و شايد مي دانند كه اين چنين زباله هايي مانند سيمان در تالاب عمل مي كنند و موجب كاهش عمق تالاب در اثر خشك شدن آب مي شوند.

برجی با تاكيد بر اينكه امسال اولويت محيط زيست گيلان بر ساماندهي زباله ها قرار گرفته است، گفت: هر انسان به طور ميانگين سالانه 10 برابر وزن خود زباله توليد مي كند و با توجه به گردشگرپذير بودن گيلان لازم است تا در جهت كاهش زباله هاي استان استراتژي جديدي در استان به خصوص در ساماندهي زباله هاي روستايي اتخاذ شود.

وي افزود: با اجراي هر پروژه اي در گيلان كه با منافع حفظ محيط زيست خزر در تعارض است دستور ايست خواهيم داد چون توسعه اي كه محيط زيست را از بين ببرد در درازمدت موجب بطلان سرمايه هاي استان و كشور خواهد شد.

وي با بيان اينكه بهره گيري از ظرفيت هاي خزر و ديگر تالاب هاي گيلان نظير پرنده نگري مي تواند درآمد هاي ميليون دلاري نصيب گيلان كند بدون آنكه به محيط زيست اين درياچه منحصر به فرد در دنيا آسيبي وارد شود، گفت: لازم است در اين مورد مسئولين مربوطه وارد عمل شوند./ایسنا