صبح رانکوه/ این حیوان زبان بسته در گذشتهای نه چندان دور نقش وانت بار را برای روستائیان داشت. حتی خانوادهها اعتقاد داشتند که این حیوان به همراه گاو نر، برکت خانه است به خاطر اینکه فرد روستایی میتوانست محصولاتش را بار این حیوان کند و به بازار برساند و از محل فروش آن نانی برای خانواده فراهم آورد. و از گاو نر نیز در شخم زنی و کشت محصولات کشاورزی و خرمنکوبی استفاده میکرد. امروزه با پیشرفت جوامع و تولید ماشین آلات مختلف، ضرورتی برای نگهداری این حیوانات احساس نمیشود.
محل اصلى پرورش قاطر را باید در آسیاى میانه جستجو کرد. قاطر از آسیاى میانه به دیگر نواحى و بهویژه به مناطق گرمسیر گسترش یافته است. در منطقهٔ مدیترانه نیز از دوران رومىها قاطر نگهدارى شده است. قابلیت تولید قاطر به الاغ و مادیان مورد استفاده در قاطرکشى بستگى دارد. قابلیت کارى قاطرانى که از مادیانهاى سنگینوزن و خونسرد با نریان درشت الاغ بهوجود آمدهاند به مراتب بهتر از قاطران حاصل از مادیانهاى سبکوزن خونگرم با نریانهاى کوچک الاغ مىباشند.
قاطر بدون هیچ لغزشى از کوههاى سنگلاخى عبور مىکند و در حدود ۱۵۰کیلو بار حمل مىکند و روزانه ۳۰-۲۰کیلومتر راه مىرود. قاطر از نظر مقاومت در برابر گرما و آب و هواى سخت و ناخوشىها و تاب گرسنگى و تشنگى به الاغ رفته و بدین جهت در نقاط گرم و بد آب و هوائى به خوبى زندگى کرده و بهتر از اسب بهکار گرفته مىشود. این حیوان دچار قولنج، لنگش و فلج شدن نمىشود. اما پس از بروز بیمارى بىدرنگ تلف مىشود.
از حیث هیکل و قد شباهت کاملى با اسب دارد. ۲. داراى سر و گوشى نسبتاً دراز شبیه الاغ ۳. ران باریک شبیه الاغ ۴. سم کوچک شبیه الاغ ۵. رنگ بدن عموماً مانند رنگ پدر ۶. صداى قاطر شبیه صداى الاغ فصل کشش مادیان فصل کشش مادیان در بهار مىباشد. فصل زایش مادیان فصل زایش مادیان در فروردین و اردیبهشت مىباشد. مدت شیرخوارگى مدت شیرخوارگى ۶ماه مىباشد. از هیبریداسیون میان الاغ و اسب قاطر و خرپوزگى تولید مىشود. از آمیزش مادیان (اسب ماده قابل باروری) و الاغ نر قاطر (در زبان فرانسه Mulet و در زبان لاتین Mulus) قاطر و از آمیزش سیلمى (اسب نر بارورکننده) با الاغ ماده نیز خرپوزگى بهوجود مىآید. قاطرها و خرپوزگىها از نظر جثه و فنوتیپ داراى تیپى متوسط با فنوتیپ مشترک بین اسب و الاغ مىباشند. لیکن سر آن به خاطر باریکى و لاغرى و ران بر اثر تنومندى و دم به واسطهٔ اینکه سراسر پر از مو است شبیه پدر و صداى آن شبیه شیههٔ اسب است. در حال حاضر نیز در ایران رغبتى براى تولید آن نیست.
شباهت مادر (الاغ): ۱. هیکل ۲. قد و قواره ۳. گوش شباهت به پدر (اسب): ۱. سر باریک و لاغر ۲. ران قوى ۳. دم پر مو و شکل دم ۴. صداانواع قاطر ۱. هیبرید آفریقائى قاطر – قاطر حبشى – قاطر مصرى – قاطر تونسى – قاطر ماداگاسکارى ۲. قاطر آمریکائى – قاطرهاى بزرگاندام – قاطرهاى متوسط اندام ۳. قاطر اروپائى – قاطر ایتالیائى – قاطر اسپانیائى – قاطر اطریشى – قاطر پواتوى فرانسوى ۴. قاطر آسیائى – قاطر ترکیه – قاطر افغانستان – قاطر عربستان – قاطر ایران:قاطرهاى منطقهٔ جنوبى – عموماً ریز هستند.