صبح رانکوه گزارش می دهد/اشکورات مأمنی برای بزوکل/اسماعیل فکوری

  به گزارش صبح رانکوه:   استان گیلان به دلیل طبیعت زیبای خود ناشی از همجواری اکوسیستمهای ارزشمندی چون دریا ، جنگل و کوه دارای تنوع چشمگیری ازانواع پستانداران و پرندگان دریایی جنگلی و کوهی می باشد. در میان پستانداران ارزشمند و حمایت شده ای مانند بزوکل استثنائاً در مناطق کوهستانی اشکورات بیشتر یافت می شوند گرچه در بعضی از مناطق استان از جمله لوشان و عمارلو هم وجود دارند اما اشکورات بدلیل وجود زیستگاههای بزرگی چون سماموس، بزاکوه خرمدشت که بزرگترین کوه ها در سطح استان گیلان می باشند پتانسیل بیشتری نسبت به سایر زیستگاههای استان دارد. این رشته کوهها علی الخصوص سماموس بدلیل وجود زیستگاههای مرتعی و جنگلی از جهت موقعیت پناهگاه امنی برای این حیوانات بوده و رشد جمعیتی بیشتری نسبت به دیگر مناطق را به خود اختصاص داده است.علاوه بر آن غنای غذایی منطقه به واسطه درهم آمیختگی این زیستگاهها رشد جسمی بیشتر را برای کل و بز امکان پذیر نموده  که بلندی شاخهای این گونه در اشکورات مؤید این مطلب است.

بر اساس مشاهدات میدانی بیشترین فراوانی بزوکل در سالهای اخیر در منطقه بزاکوه و شیرسر مشاهده شده است . راههای ارتباطی به این مناطق از طریق روستاهای اشکورات شرقی، از روستای ((نیلو))تا((گیری)) و ((جواهر دشت))، از طریق ((سیاهکلرود)) و ((جواهر ده)) ازطریق شهرستان رامسر است. فرصت بدست آمده از سال ۱۳۶۰ تا سالهای ۱۳۶۷ بدلیل وجود ناامنی برای شکارچیان بخاطر وجود مخالفان نظام و اعلان جنگ مسلحانه علیه آن و پیامد آن پناهنده شدن عده ای از افراد مسلح  در مناطق جنگلی سبب شد تا شکارچیان بومی از اقدام به شکارخودداری نمایند. این عامل موجب رشد جمعیت کل و بز و زاد و ولد آنها گردید.به گونه ای که می توان اذعان داشت سالهای بعد از ۶۷ جمعت کل و بز در اوج خود قرار گرفته و در صد سال اخیر بی نظیر به نظر برسد.

اما  چند عامل در سالهای اخیر موجبات شکار بی رویه بزوکل در منطقه را فراهم آورده که به اختصارعبارتند از :‌

۱-توسعه راههای مواصلاتی: شکارچیان به راحتی می توانند شبانه با خودرو به نزدیکی شکارگاه رفته و از این فرصت برای رفت و برگشت مخفیانه استفاده نمایند . درسالهای اخیر بارها این شکارچیان از این فرصت استفاده نمود و در بعضی از مواقع هم بدست نیروهای محیط بان اداره حفاظت محیط زیست رودسر دستگیر شده اند .

۲- استفاده از سلاحهای مدرن

قبل از انقلاب ۹۰ درصد شکارچیان از سلاح سرپر استفاده می کردند به مرور زمان بخاطر جو انقلاب و ورود سلاحهای غیر مجاز و عفو عمومی، اکثر شکارچیان از سلاحهای مدرن برخوردار شده اند. حتی دولت خود عامل پخش سلاحهای مدرن به شکارچیان بوده است به عنوان مثال می توان از نحوه جمع آوری سلاح سرپر رانام برد که دولت بجای صدور مجوز، یک سلاح مدرن به شکارچیان هدیه می نماید تا از این امکان به شکل تاثیر گذارتری در امر شکار استفاده نمایند. حتی کسانی که شکارچی نبودند با داشتن سلاح مدرن خود امروزه به یک شکارچی موفق تبدیل شده اند . پس دولت خود در بعضی موارد عامل نابودی محیط زیست می تواند باشد ضمناً نحوه توزیع تیر گلوله زنی و ساچمه را می توان در روبه افول نهادن جمعیت این پستانداران بی نظیر مزید بر علت دانست .

۳-سلاحهای گلوله زنی :

بر اساس اطلاعات و دانسته های نویسنده این سطورتا سالهای ۱۳۸۰ تقریباً ۲الی ۳ سلاح گلوله زنی در کل منطقه اشکورات وجود داشت که آنها هم به دلیل قاچاق بودن بطور علنی مورد استفاده قرار نمی گرفت اما به مرور زمان این نوع سلاحها افزایش یافته و تقریباً به ۱۰۰ قبضه رسیده است که در این میان ۹۰ درصد آنها برنو بوده و اکثر آنها با نصب دوربین در فاصله چند صد متری،به راحتی مبادرت به شکار نمایند.متاسفانه در سالهای اخیر اکثر صاحبان این سلاح ها مجوز حمل سلاح هم گرفته اند و این عامل خود از عوامل مهم سهل الوصول شدن امر شکار شده است.

۴- کوتاهی نیروهای محیط زیست :‌

متأسفانه محیط زیست شهرستان و استان برنامه ای مشخص برای حفظ این حیوانات از خود بروز نمی دهند در کل منطقه اشکورات فقط یک پایگاه محیط زیست در روستای ((ارکوم)) ساخته شده و چند نفر که به اندازه انگشتان یک دست نیستند برای حفاظت کل منطقه اشکورات در نظر گرفته شده اند که این تعداد تکافوی وسعت منطقه و تعدد شکارچیان و مقابله با آن ها را نمی نماید. جا دارد برای جلوگیری از کشتار بی رویه این گونه ها پایگاههایی در روستاهای منطقه، در سطح گسترده احداث گردد. با توجه به اینکه روستاهای جواهر ده ، جواهر دشت ، آزارکی ، نیلو ، لیما ، پرچکوه ، کاکرود  و لسبو و زبران بیشترین تعداد شکارچیان را به خود اختصاص داده اند نیاز به کنترل بیشتر داشته و حتی لازم است خود شکارچیان مورد کنترل واقع گردند .

۵- کوتاهی سازمانهای مردم نهاد ( NGO ها ) :

در طول سالهای گذشته هیچ سازمان مردم نهادی قدمی برای حمایت از این حیوانات برنداشته است . لازم است برای یک بار هم که شده سازمانهای مردم نهاد برای حمایت از بزوکل کوهی تشکیل شود و برای حمایت از آن در فصل بهار در یکی از مکانهای اشکورات تجمع نمایند و در این مراسم از شکارچیان دلسوز هم دعوت به همکاری شود .

امری که اداره کل حفاظت محیط زیست گیلان سالها پیش برای گونه های مرال و شوکا در منطقه دیلمان و درفک اجرا نمود و مشارکت جدی مردم منطقه را در پی داشت.بخش زیادی از مردم منطقه اشکورات به این میراث طبیعی علاقمندند و چنانچه دستگاههای متولی درجلب مشارکت آنها پا پیش نهند، می توان سازمان ارزشمندی را در حفظ این گونه حمایت شده راه اندازی نمود.

لازم است اداره محیط زیست شهرستان رودسر

۱ – شکارچیان را شناسایی نموده سپس در یک کلاس آموزشی که بیشتر حول مسائل عاطفی – عقلانی وحقوقی باشد توجیه نماید . ضمنا از همه آنها یک تعهد اخلاقی – کتبی هم گرفته شود و از آنها دعوت به همکاری گردد این کلاس حداقل چندحسن دارد الف: استفاده ازاحساسات عاطفی شکارچیان  ب- انقراض این گونه حیوانات رابه روش علمی و عقلاتی توجیه کردن  ج- عواقب غیر قانونی شکار را ازجنبه های کیفری آن تشریح کردن .

۲-گسترده نمودن پایگاههای محیط زیست در روستاهای جواهر دشت ، لیما ،‌گیری ، لسبو .

۳- تجهیز نمودن محیط بانان به مرکبی چون اسب و قاطر و دیگر امکانات ضروری .

۴- جذب و استخدام نیروهای جوان بومی و خصوصاً جذب شکارچیان آشنا به منطقه شکار.

۵- استفاده از خبرچینان درسطح گسترده کلاس آموزشی وتشویق وکمک وحتی مساعدت مالی به آنها .

اسماعیل فکوری